1. Ödül, Gökçeada Lise Kampüsü Mimari Proje Yarışması

Mimari Açıklama Raporu

Gökçeada Lise Kampüsü projesinin ana çıkış noktası, eğitim ve donatı alanlarının kent merkezi ile kuvvetli bir şekilde ilişkisinin sağlanması, eğitim ve sosyal alanların kent hayatı ile entegre bir yaşam oluşturmasıdır.

Ada genelinde ve merkezde kentli hayatın faydalanabileceği meydan, park gibi alanlar ile sosyal donatılar konusunda büyük bir eksiklik bulunmaktadır. Öyle ki ada halkının bu amaçla en yoğun kullandığı alanın Kaleköy'de yer alan mendirek olduğu gözlemlenmiştir. Oluşturulacak kampüs alanı, doğusunda yer alan park alanı ile birlikte ada halkı için büyük bir rekreasyonel alan oluşturma potansiyeline sahiptir. Alan şu an için kent merkezinin sonu gibi görülse de, İnönü Caddesi'nin sahip olduğu yoğun kamusal kullanımdan beslenerek, İnönü Caddesi (merkez) ile kentin kuzeydoğusunda gelişimini sürdüren konut gelişim bölgesi arasında bir geçiş ve yoğun kullanım alanı potansiyeline sahiptir. Dolayısıyla kampüsün sadece öğrencilere değil, tüm kentlilere hizmet edecek, kentle entegre olmuş ve sosyal donatı eksiğini gideren bir yapılaşma içinde örgütlenmesi öngörülmüştür. Bu öngörü, sınırlı kaynakların da tüm kamuyla daha paylaşılabilir ve verimli kullanılabilir olmasını mümkün kılacaktır.

Alan halihazırda, adada eşi bulunmayan yoğunluk ve gelişmişlikteki ağaç ve bitki örtüsü zenginliğine sahiptir. İnönü Caddesi ve konut gelişim alanından gelen yaya akışının bu dokudan faydalandırılması 'açık bir kampüs' tasarlanması için temel motivasyonu oluşturmuştur. Buna göre İnönü Caddesi üzerinden gelen yaya akışı kamusal fonsiyonlarla ve peyzajla desteklemiş bir rota ile kişiyi arazinin içine davet eder. Yaya önce eğitim bloklarını sınırlayan çeperden beslenerek meydana ulaşır. Kentli, meydan ve çevresinde bulunan kütüphane, açık ve kapalı spor alanları ile diğer sosyal donatılardan faydalanabildiği gibi rotanın devamında, yeni geliştirilecek koru dokusu içerisindeki hobi bahçeleri, spor , piknik ve çayır alanlarını da kullanabilir. Rotanın devamı yayayı yurt ve eğitim yapılarının etrafından dolaştırarak tepede yer alan park alanına ve bakı terasına ulaştırır. Yalı Caddesi ile anfitiyatroyu ve konut gelişim bölgesini bağlayan halihazırdaki ağaçlı bağlantı aksı korunarak, kentlinin alanı daha aktif kullanması hedeflenmiş, aynı zamanda kentsel hafıza da korunmaya çalışılmıştır.

Meslek Lisesi ve Öğretmen Lisesi'ne ait öğrenim mekanları, iki kurumun bu mekanları ortak bir şekilde paylaşabileceği düzende, öğrenciler ve eğitmenler arasındaki etkileşimi (dolayısıyla etkileşim ile öğrenmeyi) üst seviyeye çıkarak şekilde kurgulanmıştır. Öğrenim mekanları ve ilgili sosyal donatılar, arazinin güneyinde yer alan mevcut istinat duvarına dayanarak parçalı ve az katlı bir yapılaşma oluşturur. Zemin katta iki kurumun ortak kullanabileceği birimler (laboratuvar, ortak derslikler , yemekhane vb.) geçirgen ve yaya akışı sağlayacak şekilde düzenlenerek, hem öğrenciler hem de öğretmenler için korunaklı açık ve yarı açık alanlar oluştururlar. Farklı karakterlere sahip bu alanlar öğrencinin aidiyet hissini kuvvetlendirerek açık alan kullanımına, fiziksel harekete ve dolayısıyla etkileşime katkı sağlar. Öğrenim mekanları, sahip oldukları farklı açılım noktaları ile cadde, meydan, koru ve yurt ile ilişki kurabilir. Bu bağlantılar gerek görüldüğü takdirde kontrol altına alınarak, ögrenim alanının dışarıdan erişime kapanmasını sağlayabilir. Öğrenim yapılarının yönelimi derslikler için uygun yön kabul edilebilecek olan güney ve kuzey olarak belirlenmiştir.
Parçalı yapılaşma, derslik koridor düzeninde de kendisini hissetirerek üst katlarda koridorlar üzerinde kapalı tenefüs nişleri ile yarı açık ve açık teraslar sağlayarak öğrenimin sınıf dışında da devam etmesini, doğal ışık ve hava yönünden zengin sirkülasyon alanlarının oluşmasını teşvik etmektedir.

Öğrenim mekanlarının zemin katında yer alan resim, müzik derslikleri, laboratuvarlar, atölyeler hem cadde hem de yerleşke içerisindeki avlular ile ilişki kurarak hem ada halkının yerleşkedeki faaliyetler konusunda bilgi sahibi olmasını, bu öğrenim faaliyetleri ile etkileşime geçmesini hem de öğrencilerin gerçekleşen sanatsal ve bilimsel faaliyetleri rahatça gözlemleyebilmesini amaçlamaktadır. Buna göre caddeden yürüyen bir adalı müzik dersliğinin duvardan açılan cephesinden müziği dinleyebilirken, meslek lisesi avlusundan geçen bir öğrenci yapılan resim çalışmalarını gözlemleyebilecektir. Yine zemin katta yer alan yemekhane ve kantin çift cepheden (hem cadde hem de avlulardan) kullanıma açılabilerek, hem öğrencilere hem de adalıya hizmet verebilecektir. Yerleşkeye ait donatılar adalının gündelik hayatının bir parçası olacak ve yerleşke çevreyi dönüştürecek bir katalitazör olacaktır.

Yaya rotası üzerinde ve meydan etrafında konumlanmış, büyük hacimlere sahip spor salonu,yüzme havuzu, konferans salonu gibi kütleler, arazideki şevlerden ve kot yapısından faydalanarak kısmi olarak yer altına alınmış, kütlelerin insan ölçeği ve doğal doku ile ilişkisinin uygun bir seviyede korunması sağlanmıştır. Yaya rotası üzerinde konumlanmış ek birimler, kafeterya, soyunma odaları ve kurs/atölye odaları ile kamusal kullanımı zenginleştirmekte aynı zamanda yarı açık ve korunaklı alanlar oluşturmaktadır.

Kampüs içerisinde, öncelikli olarak öğrenim mekanlarının ve yurtların inşaa edilmesi planlanmaktadır. Sosyal, kültürel mekanlar, spor alanları ve destek birimleri tamamlanmasa bile öğrenim mekanları kendi içinde bitmiş bir sistem olarak çalışabilecek düzende ve yeterliliktedir. Arazinin güneyinde öğrenim mekanlarının genişlemesine imkan tanıyacak, oranda, ağaç bulunmayan açık alan ayrılmış durumdadır. İleride lojman bölgesinin de yeniden düzenlenebileceği varsayılmaktadır.

Öncelikli olarak, inşa edilmesi gereken öğrenim mekanları ve destek birimlerinin çelik strüktür ile inşaa edilmesi planlanmaktadır. Hem ada koşullarındaki lojistik imkanlardan dolayı hem de hız bakımından çelik yapı sistemi uygun görülmüştür. Zemin katlardaki, taşıyıcı özelliğe sahip olmayan taş duvarlar, adadaki köylerin sokak dokusunu ve ölçeğini çağrıştırırcasına, kullanıcıyı farklı karakterdeki açık alanlarla sarmak ve farklı alanlara yönlendirmek üzere kurgulanmıştır. Bu duvarların hammaddesi adadan temin edilecek ve ustalığın gelecek nesillere aktarılmasına katkı sağlayacaktır. Üst katlarda yer alan dış kabuk da hız ve sahip olduğu modüler yapı nedeniyle prekast elemanlar ile oluşturulacaktır. Katlardaki bölme duvarlar, hafif duvarlar olarak uygulanarak, gerektiğinde mekanlar içinde yeni düzenlemelere olanak sağlayacaktır. Yurt, spor , sosyal kültürel birimlerin ana taşıyıcı sisteminin betonarme olması öngörülmekle beraber geniş açıklık gerektiren mekanlar çelik konstrüksüyon ile geçilecektir. Yapıların genelinde pasif mimari sistemler ve yaklaşımlar ile doğal havalandırma ve aydınlatma konusunda öneriler getirilmektedir.

Arazi üzerindeki tüm düzenlemeler çevreyle ve yerel yapısal karakterlerle uyumlu bir şekilde ele alınmıştır. Arazi üzerindeki mevcut ağaçlardan, taşınabilir boyutlara ve cinse sahip, sadece 7 adet meyva ağacı konferans ve spor birimlerinin yerleşimini sağlayabilmek adına taşınacaktır. Diğer tüm ağaçlar yerleşimle uyumlu bir şekilde korunacaktır. Mevcut ağaçlar ve geliştirilmesi planlanan yeni ağaçlık bölgeler yapısal ve açık alanların doğusu ile kuzeyini yoğun bir şekilde sararak, sert poyrazlara karşı korunaklı bir çeper oluşturacaktır. Arazinin halihazırda sahip olduğu zengin doğal peyzaj arazi genelinde korunarak, ana peyzaj karakterini oluşturacaktır. Belirli alanlarda özel peyzaj düzenlemeleri, hobi bahçeleri, spor alanları ve etkinlik çayırı kapsamında özel düzenlemeler yapılacaktır.