Ofisin Diğer Projeleri
İlgili Projeler

Bakü Alışveriş ve Ticaret Merkezi

Projenin yer aldığı arazi, Bakü’nün en önemli ve güncel yapılarından olan, Zaha Hadid’in tasarladığı Haydar Aliyev Kültür Merkezi’nin tam karşısında bulunuyor.

Bu veri, ele aldığımız projenin tasarım kriterleri arasında kaçınılmaz olarak yer aldı, varlığını hissettirdi. Bu nedenle, Haydar Aliyev Kültür Merkezi’nin olağandışı plastiğinin karşısında daha net ve yalın   fakat görkemli de olabilen bir form, daha net olmak gerekirse, kuvvetli ama caka satmayan bir yapı yaratma fikrinin tasarım sürecinin önemli bir parçası haline geldiğini söyleyebiliriz.

Ancak form arayışını şekillendiren esas kaygıların, yapının fonksiyonel ihtiyaçlarından doğmuş olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Bir alışveriş merkezi ve ofis bloklarından oluşacak olan projede temel amaçlarımızdan biri, bu iki ayrışan fonksiyon arasında kütlesel anlamda bir bütünsellik yaratabilmek oldu. Bu bütünselliğin, farklılaşan fonksiyonlar ve kullanıcı kitlesi göz önünde bulundurulduğunda dikkatle dengelenmesi gerektiğinin de farkındaydık. Yapı, sirkülasyon anlamında olabildiğince geçirgen ve keşfe açık ama aynı zamanda iki temel fonksiyonun birbirlerine çelme takamayacağı oranda kontrollü de olabilmeliydi.

Kütlesel bütünlüğü sağlama yolu olarak, dikey ve yatay iki ayrı düzlemde varolan ofis ve alışveriş bloklarının üzerlerini hafif ama kuvvetli bir örtü ile kaplama fikrini benimsenmesinin ardından bahsedilen örtü, kaçınılmaz olarak yapının öne çıkan bileşeni haline geldi.

Alışveriş merkezi katlarının hemen üzerinden başlayan ve arkadaki görece yüksek ofis katlarının önünde yükselen kaburga formundaki strüktürün, kütlesel bütünlüğü sağlamanın yanı sıra, birden fazla parçadan oluşan ofis bloklarının önünde bir arayüz oluşturarak Haydar Aliyev Kültür Merkezi’nin formuna kontrast bir etki yaratması ve yapıyı ondan karakter olarak ayrıştırması öngörüldü.

Bütünleştirici özelliğinin yanı sıra ayrıştırıcı bir görev de görmesi planlanan örtü, yapının kendi içindeki iki farklı karakteri de - alışveriş merkezinin güneydoğu tarafındaki ana giriş cephesi ile ofislerin kuzeybatı tarafına bakan ana giriş cephesini - birbirinden ayırmakta. Amaçladığımız bütünleşik ama dikkatle dengelenmiş iç işleyişin olmazsa olmazlarından birinin de bu yolla sağlandığını söyleyebilriz. Bu hedeflerin yanı sıra, strüktürel arayüzün bir diğer fonksiyonu da,  ofis binalarının güneydoğuya bakan cephelerine güneş ışığının daha kontrollü ulaşmasının sağlanmasıdır.

Yapının ilk üç katında alışveriş, restoran, kültür ve sinema alanları, kuzeybatı yönünde konumlanan blokların üst katlarında ise ofis mekanları bulunurken, otopark alanları, alışveriş merkezinin oturma alanının izdüşümünde kurgulanmış iki bodrum katta çözüldü. Amaçlanan geçirgen sirkülasyon şeması doğrultusunda onbirer katlı ofis kütlelerin bazı katları arasında çelik köprüler ile bağlantılar kurgulandı. Bu tercihin sebeplerinden biri de, yapının güneydoğu cephesinin kararlı ve net etkisinin tersine ofis bloklarının ortaya çıktığı kuzeybatı cephelerinin daha dinamik karaktere sahip olması oldu.

Proje alanının güney tarafında,  arazideki eğime uygun olarak, daha düşük kotta büyük bir meydan oluşturuldu ve bu meydandan alışveriş merkezinin ana girişi verildi. Ana giriş geniş bir sokak karakterine sahip olarak kurgulandı ve büyük bir orta avluya bağlandı.  Avlu, üstteki örtüde yaratılan yırtık sayesinde gün ışığı alan ve çeşitli sosyal - rekreasyonal  faaliyetlerin yapılmasının öngörüldüğü, yaşayan, doğal bitki ve ağaçlarla bezenmiş bir çekim noktası olarak düşünüldü. Orta avlunun üzerindeki  üç alışveriş katı boyunca oluşan geniş galeri boşluğu da çevresinde konumlanan sirkülasyon alanları ile sarmalandı. Ticari hacimler bu döngüsel sirkülasyonun etrafında kurgulandı.

Alışveriş merkezinin güneydoğu cephesinde zemin kat ve birinci katlar aynı izdüşümde olmakla beraber, ikinci kat cephesi daha geride konumlandırıldı ve bu şekilde birinci kat döşemesi üstünde büyük bir teras alanı kazanıldı. İkinci katın güneydoğu cephesi önündeki açık teras alanları bu yolla cafe ve restoranların kullanımına ayrıldı. Yapının kuzeybatı tarafında büyük bir meydan daha oluşturmasıyla ofis bloklarının  girişleri ve alışveriş merkezinin tali girişleri bu cepheden verildi.

Strüktürel arayüz ile ofis bloklarının arasında kalan ikinci kat tabliyesinin üzerindeki alanda, kullanıcıların yapıya nüfuzunu kuvvetlendirecek bir yürüyüş yolu tasarlandı. Bu yapay sokak,  galerilerle vasıtasıyla, yaratılmış olan ikinci bir avluya bakmakla beraber, aynı sokak üzerinden ofislere geçişler sağlamakta. Sokağın tam  üzerinde ofis bloklarından fırlayarak strüktürel arayüze saplanan ve kat bahçelerinin konumlandığı platformların sokağın üçüncü boyuttaki hareketini daha da kuvvetlendirdiğini düşünüyoruz. Ki aynı platformlar sayesinde, güneydoğu cephesini kaplayan perdenin rijitliğinin yumuşatılması ve yeşil dokunun dışarıdan da hissettirilmesi hedefi de sağlanmış oldu.

Genel olarak bakıldığında, tasarlanan yapının birbirleriyle iç içe olmakla beraber aynı zamanda ayrışan iki farklı karaktere sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bu ayrılık-birliktelik ilişkisinin, yapının iki ana cephesinde zıtlık olarak başlayıp, konforlu bir örtünün altında bütünleşmeye dönüştüğünü söylemek yanlış olmayacaktır.    

Künye
Proje Yeri: Bakü, Azerbaycan
Proje Tipi: Alışveriş Merkezi
Proje Tipi Grubu: Ticari
İşveren: Svit House Complex
Proje Başlangıç Yılı: 2012
Toplam İnşaat Alanı: 170,000 m²

Pin It
Mimarlık Ofisi
Mimar

Onur Arabacıoğlu

Çağrı Küçükay

Hamdi Arabacıoğlu