Terakki Vakfı Okulları Tuzla-Tepeören Kampüsü İlköğretim ve Anaokulu

Proje, 2008 yılında Terakki Vakfı tarafından açılan davetli mimari proje yarışmasında birincilik almıştır. Toplamda 68.166 m² arsa alanında, 46.000 m² kapalı ve 54.379 m² açık alana (oyun alanları, yeşil alanlar vb.) sahip iki katlı yerleşke; anaokulu, ilk ve ortaokul (ilköğretim), lise (ortaöğretim) birimleri yanında kapalı spor salonu ve yüzme havuzu ile çok amaçlı 650 kişilik büyük bir kültür merkezine sahiptir. Kampüs açılışı Eylül 2014’te gerçekleşmiştir.

Proje kapsamı değişen/gelişen eğitim sistemine uyum gösterecek şekilde ve esneklikte düşünülmüştür. İhtiyaç programı oluşturulurken bütünden ayrıntıya kadar her detay vakıf yönetimi, işletmeciler, eğitimciler ve konusunda uzman her danışmanla paylaşılarak onların da katılımını sağlamıştır.

Yaklaşık 69.000 m²  olan arazide, mevcut imar koşulları gereği azami 6.50m yükseklik ve düşük bir emsal değeri ile ihtiyaç programının yerleştirilmesi konusunda farklı yöntemler geliştirilmiş olup sonuçta önerilen tasarım ile geniş kapsamlı bir eğitim kompleksinin, arazide hem birbirleriyle ilişkili hem de bağımsız bir şekilde çalışabilen birimler tarafından oluşturulması sağlanmıştır. Bölge iklimi, çevre verileri, topografik yapı ve yerleşim kriterleri doğrultusunda konseptin arsaya yerleşimi; kuzeybatıdan güneydoğu yönüne, yaklaşık 8 m. olan arazi eğimi kademelendirilerek iki zemin katta planlanmıştır.

Kampüs meydanı girişinde misafirleri kampüse girmeden karşılayan danışma ve güvenlik binası da çevreleyen, ilk bakışta tasarımın kimliği ve doğal prestijini yansıtan yüksek bir tag bulunur. Yine yağmurlu havalarda öğrencilerin ıslanmadan altından yürüyerek okullarına ulaşabilecekleri yaklaşık 4.5m eninde cam sundurma bir saçak ta tüm blokları birbirine bağlamaktadır.

Arazinin üst zemin kotundan büyük bir karşılama meydanı ile başlayan kampüste bütün eğitim ve kültür mekânlarına giriş sağlanmıştır. Bu büyük meydan büyük aktivelere, gösteri, festival, kermes, balo gibi geniş katılımlı toplantıları karışlayabilecek büyüklükte ve esneklikte tasarlanmıştır. Meydanın hemen altında bulunan spor salonu ve yüzme havuzuna burada bulunan cam döşeme elamanlarından doğal ışık alınmakta olup, geceleri de buradan aydınlatma yapılmaktadır. Arazinin her farklı kotu ele alınmış ulaşıma uygun hale getirilerek amfi düzeninde oturma imkânlı geniş kullanım alanları elde edilmiştir.

Tüm kampüs giriş çıkışları araç ve yaya trafiğine uygun olarak düzenlenmiştir. Özellikle anaokulu ve ilkokulu kullanacak olan öğrencilerin yaşlarının küçük olması nedeniyle merdiven kullanımının sakıncalı olabileceği düşüncesi ile bu kottaki yerleşimler düzayak sağlanmıştır.

Anaokulu: Yerleşim olarak arsanın güneyinde bulunan tek katlı anaokulu “L” formunda güneye açılan açık teras/oyun alanını kucaklamaktadır. Servis ya da özel araç ile açık otoparka ulaşıldıktan sonra blok boyunca uzanan sundurma bir çatıyla anaokulu girişine ulaşılır. Girişin hemen sağında veli görüşme, rehberlik servisi, müdür yardımcısı odası, toplantı odası, öğrenci ıslak hacimleri ve diğer teknik/temizlik/hizmet birimleri ile gibi mekânlar sıralanmaktadır. Girişin diğer tarafında kalan bölümde ise öğretmenler odası ve ıslak hacimleri ile anaokulunun; spor merkezi, yüzme havuzu ile kültür merkezi gibi birçok birime bağlanmasını sağlayan merdiven ve asansörden oluşan bir çekirdek bulunmaktadır. Böylelikle öğrenciler ve öğretmenleri yapıdan dışarıya çıkmadan güvenli bir şekilde spor ve kültürel etkinliklerini gerçekleştirebilmektedir.

Anaokulu girişinin hemen karşısında bulunan yaklaşık 250m2’lik alan kapalı teneffüs/oyun/etkinlik alanı olarak değerlendirilebilmektedir. Yapı içerisinde öğrencilerin yemek yiyebilecekleri yemekhanesi de bulunmaktadır.

Proje kapsamında tasarlanan 18 kişilik toplam 8 sınıfta; çocukların bedensel, zihinsel, duygusal gelişimini ve iyi alışkanlıklar kazanmalarını sağlayacak serbest düzende yapılacak etkinliğe göre şekillenebilen öğrenme/oyun alanları bulunmaktadır. Yine, sahiplenme ve düzen alışkanlığının kazandırılması amacıyla her öğrencinin kendine ait dolabı ve yaptığı çalışmaları sergileyebildiği/asabildiği panoları bulunmaktadır. Sınıflarda yeni eğitim sistemine uyumlu akıllı tahta uygulaması ve sınıftan çıkmadan ellerini yıkayabilecekleri lavabo da bulunmaktadır.

Her sınıfın iç ve dış cephesinde cam kullanılmasıyla dış mekândaki yeşil dokuyla ve içteki dolaşım alanlarıyla görsel ilişki kurması sağlanmıştır. Böylece oyun oynarken kendisini dışarıdan izleyen öğretmeninin ya da ebeveynini gören çocuk özgüven kazanarak yoğunlaştığı etkinliğini bırakmayıp kendine olan güveni de geliştirmektedir.

İlköğretim Bloğu arsanın güney tarafında lineer uzanan bir hat ve ona takılan tarak şeklindeki dört birimden oluşmaktadır. ilk ve ortaokul aynı izdüşümü üzerinde alt zemin ve üst zemin şeklinde iki katlı olarak yer alır. Kötü havalarda öğrencilerin dış hava koşullarından etkilenmemesi için araçla kampüse ulaşan bu yaş grubundaki öğrenciler ±0.00 tören alanı kotundan -4.20 kotu ortaokula bir tünelle ulaşabilmektedir. Ayrıca burada tüneli kullanmanın öğrencilere daha cazip ve ilgi çekici geleceği düşünülmektedir.

±0.00 kotu ilkokul girişinin hemen sağında veli görüşme, etkinlik sınıfı, yemekhane ve ıslak hacimler ile rehberlik servisi; solunda ise revir, öğrenci işleri bürosu, öğretmen ve müdür odaları gibi idari mekânlar bulunmaktadır. Merdiven ve asansörlerden oluşan çekirdekler blok girişinin sağında ve solunda olmak üzere eşit ulaşım mesafesindedir.

İlköğretimde 24 kişilik 16+16 toplam 32 sınıf bulunmaktadır. Her bölümün kendine ait ve yaş gruplarına göre özelleşen eğitim/oyun alanları vb. bulunmaktadır. Burada sınıflar güneye, koridorlar ise kuzeye yönlendirilmiştir. Ayrıca yaklaşık 1000 m2 kapalı ana koridor, oyun/dolaşım alanından ve koridorların sonlarından teraslara çıkış sağlanabilmekte olup bu teraslardan da merdivenlerle her kota ulaşılabilmektedir.

Ana koridorda öğrencilerin ve diğer kullanıcıların görsel ilişkilerinin kurulmasını sağlayan, ana sirkülasyon alanına hareketlilik ve canlılık katan galeriler bulunmaktadır. Bu galerilerin tüm güvenlik önlemleri düşünülerek tasarlanmış cam parapetleri bu etkiyi artırmaktadır. Galeri boyunca önündeki cephede ve devamında çatıya da devam eden geniş ışıklıkları sayesinde gün ışığı olabildiğince fazla içeriye alınmaktadır. Böylece burada dışarıdaki yeşil dokuya görsel hâkimiyet de kazandırılmaya çalışılmıştır.

Ortaokula meydan kotundaki tünelden ya da meydan tarafındaki girişten ulaşım sağlanabilmektedir. Yine ±0.00 kotundaki çekirdekler burada da düşeyde bağlantıyı sağlamaktadır. İlkokul biriminden farklı olarak kuzey yönüne bakan laboratuvar, etkinlik sınıfı, bölüm odaları ve idari mekânların üzerinde ise ilkokul terasları bulunmaktadır. Diğer mekânlar ana koridorun sırtına yerleştirilmiştir. Ana koridorun güney ucunda kütüphane, kuzey ucunda ise ortaokul yemekhanesi yer almaktadır. Bu yemekhane dışarıdan bir merdivenle kendi üzerindeki oyun alanına bağlanabildiği gibi yeterli sayı ve büyüklükteki kapılarla bahçeyle de ilişki kurabilmektedir.

-4.20 kotundaki ilköğretim öğrencileri, ana koridor/sirkülasyon alanından ister büyük spor merkezine, ister kendi yaş grupları için tasarlanmış daha küçük ölçekteki spor salonuna ya da masa tenisi salonuna isterlerse kültür merkezine ya da daha küçük çaplı toplantı salonuna kolayca ulaşabilmektedir. Burada, özellikle kendi bloklarına ait spor salonu kotuna ulaşımları ana koridora açılan bir rampa ile sağlanmaktadır. Yine ilköğretim-kültür merkezi-spor merkezi-lise blokları arasındaki bağlantı düzayak sağlanarak öğrencilerin yapı kompleksinin içinde kolayca ve güven içerisinde mekânlara ulaşabilmeleri düşünülmüştür. Burada blokları birbirine bağlayan kapılar kapatıldığında her bloğun kendine yetecek birimleri ihtiyacını karşılayabilecek durumdadır.

İç mekânlarda LEED kriterlerine uygun olarak çevreye ve doğaya zarar vermeyen çocukların sağlıklı bir şekilde yaşamalarını sürdürebilmelerini sağlayan malzemeler seçilmiştir. Yine iç mekânlardaki farklı yaş gruplarına hitap eden mekânlarda renk seçimi de çocukların pedagojik açıdan gelişimlerine yarar sağlaması konusuna özen gösterilmiştir.

Yerleşke yapıları LEED sertifikalıdır. Kampüs genelinde biriken yağmur suları, 2000 tonluk su sarnıcında toplanarak yeniden kullanım için depolanırken, fotovoltaik paneller ve aydınlatmada kullanılacak led armatürlerle elektrik ihtiyacının % 35'ini güneş enerjisinden sağlayarak ciddi bir elektrik tasarrufu gerçekleştirilebilecektir. Projenin çevreye uyum sağlayan, kent ve insan ölçeğinde öğrencilerin ve eğitimcilerin benimseyeceği sıcak bir eğitim ortamı olmasının yanında sosyal birimleriyle çevresinin de faydalanabileceği bir kültür ve spor merkezi olması amaçlanmıştır.

Terakki Vakfı Okulları Tuzla-Tepeören Kampüsü projesi, Türkiye’deki inşaat sektörünün sürdürülebilir ilkeler ile gelişimine öncülük eden Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği (ÇEDBİK)’nin 2014 yılı 20-21 Şubat tarihlerinde üçüncüsünü düzenlediği “Sürdürülebilirlik – Sınırları Aşmak” temalı Uluslararası Yeşil Binalar Zirvesi’nde ‘işveren teşvik ödülü’nü kazanmıştır. Bunun yanı sıra gayrimenkul sektörünün prestijli ödüllerinden biri olan “Sign of the City Awards 2014” finalistidir.