Ofisin DiÄŸer Projeleri
Ä°lgili Projeler

1. Teşvik Ödülü, Avanos'un Yeni Köprüsü ve Çevresi Mimari Proje Yarışması



Kapadokya’da 4000 yıl boyunca Avanos’u söyledi çömlekler... Kızılırmağın kıyısında Hititlerden bugüne nesiller topraÄŸa form ve ruh verdi... Sudan topraÄŸa, topraktan ele, elden ateÅŸe... Çömlekçinin elleri çamuru çevirdi, eÄŸdi... Her dokunuÅŸ yeni bir eÄŸri, yeni bir çizgi oldu. Avanoslular binlerce yıl bu çizgileri birbirlerine anlattılar ve durmadan çamuru çevirmeye devam ettiler...

Avanos’un Yeni Köprüsü için biz bu eÄŸrilerin hikayesini dinledik...Gagalı Hitit’in eÄŸrisi Avanos’un tepesine baktı, köprünün formu oldu, çeliÄŸi Kızılırmak üzerinde büktü ve ÅŸekil verdi...

Genel Tasarım Stratejileri: Kentsel Karakter, Yerel DeÄŸerler, DoÄŸa ile BütünleÅŸme

Kızılırmak, gerek coÄŸrafi, gerek morfolojik, gerek peyzaj deÄŸeri olarak Kapadokya Vadisi’nin en önemli doÄŸal unsurlarındandır. Avanos-Kızılırmak kesiÅŸmesi ise bölgeyi özellikle jeopolitik ve mikroklima açısından çok özellikli kılmıştır. Bölgenin bu özelliÄŸi ile birlikte gerek tarihsel sürecinde gerekse günümüzde Avanos’un önemli bir uÄŸrak alanı olması, bu alanın turistik ve rekreasyonel potansiyelini de besler niteliktedir.

Alanın özgün morfolojisi, yer yer degrade alanlarla çevrelenmiÅŸ olması hem bir doÄŸa restorasyonunu hem de yeniden kurgulanmış rekreaktif ve kültürel ve ticari deÄŸerlemelerle kente kazandırılması gereken kentsel mekanları zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle özellikle yarışmanın ana motivasyonu olan “Yeni Avanos Köprüsü” tüm bu iliÅŸkilerin yeniden kurgulanması için bir fırsat olarak algılanmıştır. Özellikle çevrenin olaÄŸanüstü jeolojik özellikleri, fondaki daÄŸ silüeti ve yöredeki çömlekçilik kültüründen gelen görsel referanslar yeni tasarlanan köprünün kaligrafisini belirlemiÅŸtir. Böylelikle tasarım, basit bir açıklık geçmenin ötesinde kenti doÄŸal bir vurgu ile yeniden doÄŸayla buluÅŸturmayı da hedeflemiÅŸtir. Bu projede önerilen, “Yeni Avanos Köprüsü” 130  metre uzunluÄŸunda, köprü kemeri yüksekliÄŸi 20 metre olan, plak geniÅŸliÄŸi 15 metre olarak ele alınan kuzeyden güneye doÄŸru kıvrılan  bir “Kemer Köprü” (Arch Bridge) tasarımıdır.

yeni çevresel tasarım karakteri, bu proje çerçevesinde tasarlanan mekanların ötesinde ileride Yeni Avanos Köprüsü çevresinde yapılabilecek yeni tasarım ve yenileÅŸtirme etkinlikleri için sürdürülebilirlik ve ekolojik baÄŸlamda da  önemli referanslar saÄŸlamaktadır.

4000 yıllık çömlekçilik kültürünün yeniden canlandırılması ve Kültürel Sürdürülebilirlik

Köprünün her iki yakasında oluÅŸturulan rekreaktif bant özellikle birer kentsel park niteliÄŸinde olup özellikle köprünün her iki ucundan yaya baÄŸlantıları ile kurgulanan ticaret-doÄŸa aksıyla bütünleÅŸtirilmiÅŸ, bu lineer kurgu ara peyzaj kullanımları ile güçlendirilmiÅŸtir. Yeni Avanos Köprüsü çevresinde tasarlanan ve Avanos-GülÅŸehir yolundan Kızılırmak kıyısına uzanan aks ve kentsel mekanlar Avanos’un en önemli kültürel ve toplumsal deÄŸeri olan çömlekçiliÄŸi ön plana çıkarmakta, bu kavram çevresinde yeni ticari ve rekreasyon mekanlarını bütünleÅŸtirmektedir. Bu aks üzerinde yöreye özgü kent yaÅŸamı ve yerel kültür vurgulanırken, Avanos için yeni bir ekonomik çekim alanı oluÅŸturulmaktadır. Önerilen yapıların bir kısmı özellikle yerel ürünlerin çömlek, eliÅŸleri, halı  ve benzerlerinin  yer aldığı ziyaretçilere açık atölyelerdir. Bununla birlikte yer alan yeme-içme tesisleri ise aynı zamanda yerel tatların ve ekolojik ürünlerin de pazarlandığı önemli uÄŸrak alanlarıdır.

Kıyı kullanım potansiyelini güçlendiren kente bir anlamda yeni, meydan-meydanlar kazandıran ticari yapılar Avanos doÄŸası içinde eriyerek mimarileri ile hem ağır ölçekli görünen yapılar olmaktan çıkmış, hem de bu yeni aksın peyzaj deÄŸerini güçlendiren yeni çekim noktaları yaratılmıştır. Tasarım alanı içerisinde bulunan yöresel Avanos Evi, yapılacak restorasyon ile birlikte Seramik Müzesi’ne dönüÅŸtürülmüÅŸtür. Bu yapı etrafında mevcut hamam kaldırılarak yeni bir kent meydanı oluÅŸturulmuÅŸtur. Tarihi Orta Mahalle Camii çevresi peyzaj alanları ile bütünleÅŸtirilmiÅŸ biçimde önemli bir tarihi ve rekreatif odak noktası olarak ortaya çıkmaktadır.

Çömlek Evi ve Kafe

Kent Meydanı’nın uzamı olarak bu alanın güneyi “Çömlek Evi ve Kafe” olarak tasarımlanmıştır. Bu bina, Kızılırmak yönündeki topoÄŸrafyaya entegre biçimde kısmen toprak altına gömülmekte, çatısı meydanın uzantısı olarak yeÅŸil alan olarak planlanmaktadır. Bu binanın merkezinde çömlek yapımının izlenmesi ve deneyimlenmesini odak alan bir merkezi mekan ve satış alanları yer almaktadır. Bu alan etrafında ise Kızılırmak ve Yeni Avanos Köprüsü’ne doÄŸru yönlenen açık ve kapalı kafe fonksiyonlarını sunmaktadır.

Avanos-Yeni Köprü Yolu

Avanos’un kentsel dokusu ve morfolojisi Kızılırmak kıyısına paralel olarak ÅŸekillenmektedir. Tasarım alanı içerisinde oluÅŸturulan rekreatif bantlar mevcut yeÅŸil alanların doÄŸal ve vurgulu uzantılarıdır.  özellikle kuzey yakasında tasarlanan bant ve gezinti yolları Avanos’un merkezinden batıya doÄŸru uzanan kentsel aÄŸa baÄŸlanırken ve ona yeni fonksiyonlar yüklemektedir. Buradaki farklı kotlarla hem Kızılırmak’ı izlemek hem köprülerin oluÅŸturduÄŸu mekanı deneyimlemek bu alanları özel kılmaktadır. Yeni Avanos Köprüsü’nün doÄŸusunda Tarihi DeÄŸirmen GiriÅŸi’nin güneyinde tasarlanan alan ise Kızılırmak kıyısına paralel gezinti yolları ile farklı ticari fonksiyonları bütünleÅŸtirmektedir. Burada yer alan dükkanlar ve küçük kafe, yine Kızılırmak, Eski TaÅŸ Köprü ve Yeni Avanos Köprüsü vistasına yönlenmektedir. Projenin kuzey ve güneyinde planlanan rekreatif bantların batı uçlarında Kızılırmak, Avanos Kent Silueti ve Yeni Köprüye doÄŸru yönlenen “Batı Seyir Terasları” tasarımlanmıştır.  

Eski Köprü

Eski Avanos Köprüsü diÄŸer bir deyiÅŸle TaÅŸ Köprü’nün, üst tablesi deÄŸiÅŸtirilip, onarılarak, bu önemli gezinti aksı kuzey-güney doÄŸrultusunda yayalaÅŸtırılmıştır. Köprü boylu boyunca gezinti ve seyir ağırlıklı olarak tasarımlanmış, köprü üzerinde kuzey ve güneyde seyir terası çıkması elde edilerek, yine bu çıkmalar, köprünün kuzey ve güneyinde köprünün baÅŸlangıç ve bitiÅŸini sembolize eden “Åžerit Saçaklar” ile bütünleÅŸtirilmiÅŸtir. Eski TaÅŸ Köprü yeni fonksiyonları ile Avanos Kent Merkezi ile yeni alt merkeze doÄŸru yönlenen ve Kızılırmak yönünde farklı görsel deneyimlere olanak tanıyan bir karaktere sahiptir.

Yeni Kent Otoparkı

Yeni köprü ve çevresel tasarım ile ortaya çıkan yoÄŸun otopark ihtiyacı tasarım alanının güneyinde Spor Salonu yanındaki geniÅŸ alanda giderilmiÅŸtir. Mevcut topoÄŸrafya göz önüne alınarak 10 otobüs ve 210 araçlık bir “Palet Otoparkı” önerilmektedir. Bu otoparkın tasarımında yeÅŸil elemanlar kullanılmakta ve otoparkın  kuzey yönünden yayalaÅŸtırılan eski taÅŸ köprüye direk geçiÅŸ vermektedir.

Yeni Avanos Köprüsü Çevresi Trafik Planlaması

Köprü ve çevresindeki trafik ve ulaşım planlaması, yeni köprünün geçtiÄŸi aks, kent içi yollar ve önemli ÅŸehirlerarası baÄŸlantılar göz önüne alınarak planlanmıştır. Yeni Avanos Köprüsü, kuzey yakada Avanos-GülÅŸehir yoluna, güneyde ise Kapadokya Caddesi üzerinden Göreme yoluna baÄŸlanmaktadır. Yeni Avanos Köprüsü, Fikri SaÄŸlar Caddesi ve Abdi Ä°pekçi Caddesi üzerindeki baÄŸlantı kavÅŸağında gerekli trafik düzenleme, yaya geçiÅŸleri ve trafik ışıklandırmaları yapılmıştır. Fikri SaÄŸlar Caddesi’nin Spor Salonu yanından geçen uzantısı ise tamamı ile yayalaÅŸtırılmış, Kızılırmak güneyindeki konut alanlarından yeni köprüye doÄŸru yeni bir baÄŸlantı yolu açılarak trafik bütünlüÄŸü saÄŸlanmıştır. Bu çevredeki tüm yolların kesiÅŸme noktalarında gerekli yaya geçitleri ve trafik ışıklandırmaları öngörülmüÅŸtür. Yeni Avanos Köprüsü ve baÄŸlantı yollarında ÅŸartnamede belirtilen araç ve yaya geçiÅŸlerine uygun boyut, yönlendirme, eÄŸimler ve yol dönüÅŸ açıları yol yapım ilkelerine uygun olarak  kullanılmıştır.

Künye
Proje Yeri: Avanos, NevÅŸehir, Kapadokya
Proje Tipi: Kentsel Tasarım, Köprü

Pin It
Mimarlık Ofisi
Mimar

Alper Ünlü

Ozan Önder Özener

Mehmet Emin Şalgamcıoğlu

Özge Ünlü Demirkuşak
Yardımcı Mimar(lar)
Fulya Menderes
Eren Öztürk