İnönü Üniversites Onkoloji Hastanesi

Tasarımcılar, projeyi anlatıyor:

Turgut Özal Tıp Merkezi Hastanesi’nin hikayesi, Merhum Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın, memleketi olan Malatya’ya uluslararası standartlarda bir hastane kazandırmak istemesiyle başlar. Cumhurbaşkanı Amerika gezileri sırasında, çeşitli girişimlerde bulunur, son karar olarak, ABD Houston Methodist hastanesinin bir ikizinin Malatya’ya yapılması kararlaştırılır. Ülkemizden bir müşavir firmanın, mevcut projeyi gösterilen araziye uyarlamasıyla, proje süreci tamamlanır, 1991 yılında temeli atılan hastane yapısı, 1996 yılında kullanıma açılır. Yapıldığı dönem itibariyle, ülkemizin ender uluslararası standartlardaki hastanesi olur.

Üniversite yönetimi, mevcut hastane yapısından kopmadan, hastane hizmetlerini arttırma ve yapısal olarak genişlemeyi hedeflemektedir. Bu öngörüyle, mevcut hastanenin hemen yanında, Tıp-Diş hekimliği fakülteleri ve kampüs yolu ile çevrelenmiş araziyi, onkoloji hastanesi için belirlemiştir.

Deneyim

Hastaneler genel olarak gitmek istemediğimiz, gitmek zorunda kalsak da bir an önce ayrılmak istediğimiz yapılardır. Tasarıma başlamadan önce, Hacettepe Üniversitesi onkoloji Hastanesi, 2 hafta süresince çeşitli zaman dilimlerinde ziyaret edilmiş, Hastalar ve Sağlık personeli ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. HÜ Onkoloji Hastanesi, diğer hastane işletmelinden farklı olarak, ziyaretçiler için zaman ve kişi kısıtlamasının bulunmadığı bir hastane olduğu fark edilmiştir. Yetkililere, bu durumun nedeni sorulduğunda, birçok hastanın son günlerini geçirdiğini, sevdikleriyle birlikte olmasının insani bir durum olduğu, tedavi edilebilecek durumda olanların hastaların ise, yakınlarıyla birlikte zaman geçirmesinin psikolojilerini olumlu yönde etkilediği, tedaviye olumlu katkıda bulunduğu, cevabı alınmıştır.

Yukarıdaki insani nedenlerle olsa gerek, hastane girişinde, büyükçe bir kafeterya sizi karşılamaktadır. Gezebilecek durumda olan hastalar, yakınlarıyla birlikte bu kafeterya da bir şeyler atıştırıp sosyalleşmektedir. İlk bakışta, biz de hastane yönetiminin bu uygulamasını insani ve hasta psikolojisi açısından olumlu bulduk. Fakat kafeteryada geçirdiğimiz zaman dilimlerinde, hiç tahmin etmediğimiz olaylara şahit olduk. Hastaların sosyalleştiği kafeterya, yapının ana girişine doğrudan açıldığı için, hastası ağır durumda olan, hasta yakınları da bu kafeteryada beklemekteydi. Bir hasta hayatını kaybettiğinde, aynı kafeterya ağıtlarla, haykırışlarla doluyordu ve bu durum günde en az birkaç kez tekrarlanıyordu. Aynı anda kafeteryada bulunan hastaların, seyrettikleri manzara karşısında, korku ve üzüntüye kapıldıkları, gözlerinden okunuyordu. Olası etkileri gözden kaçarak yapılmış basit bir kafeterya düzenlemesinin, amaçlananın tam tersine, hasta psikolojilerini, olumsuz yönde etkilediği açıkça gözlenebilmektedir.

Aynı hastanede sağlık personeli ile yaptığımız sohbetlerden anlaşıldığı kadarıyla, mevcut hastanelerdeki diğer sorunlar; katlarda ulaşılabilecek açık mekanların bulunmaması, gün ışığı azlığı veya yokluğu, gibi nerdeyse hastanelerde kronikleşmiş sorunlar olarak karşımıza çıkmıştır.

Tasarım

İÜ onkoloji hastanemizin tasarım temel fikirleri, HÜ Onkoloji hastanesinde karşılaştığımız problemlerin çözümü üzerinde şekillenmiştir. Öncelikli problemlerimiz, kafeterya, gün ışığı ve katlarda ulaşılabilecek açık-yarı açık mekanlar olarak belirlenmiştir.

Ameliyathanelerin ve bazı önemli laboratuvarların, mevcut binada olması nedeniyle, kat yükseklikleri mevcut hastane kat yükseklikleriyle aynı yapılmıştır. İhtiyaç programına göre oldukça sıkışık durumdaki arazide, mevcut yapıya 5 metreye kadar yaklaşılmış, tüm servis çekirdekleri, bu sağır denilebilecek cephede çözülmüştür.

Öncelikle kafeterya, birbiriyle görsel ilişki kuramayacak 2 ayrı bölümde kurgulanmıştır. 1. Kafeterya, giriş katta günlük hastaların ve hasta yakınlarının kolaylıkla ulaşabileceği, diğer katlardaki hastaların, ulaşırken zorlanabileceği bir alanda yer almaktadır.  2. kafeterya ise 1. katta, diğer katlardan gelen hastanın, bekleme holündeki yakını ile buluşarak ulaşabileceği alanlara kurgulanmıştır. Hasta yoksa, hasta yakını giriş kattaki kafeteryaya yönlendirilmektedir. Ayrıca hastaların açık havada zaman geçirebilmelerini sağlamak amacıyla, kafeterya önündeki büyükçe teras, hastaların ve yakınlarının kullanımına açılmıştır.

Zemin ve bodrum katlardaki, günlük yoğun kullanımın bulunduğu mekanlardaki gün ışığı sorunları, göçertilmiş avlular yardımıyla aşılmıştır. Göçertilmiş avlular ile kurulmuş mekânsal sistem, insanların yoğun olarak kullandığı mekanların hepsini gün ışığıyla buluşturulmuştur. Giriş katta, poliklinikler, kemoterapi salonları, bodrum katta ise yoğun bakımlar, iyotlu tedavi, kök hücre nakil laboratuvarı ve teknik alanlar yer almaktadır.

Yatak katları, yapının kütlesel kompozisyonuna, katkı sunacak biçimde, her 2-3 katta bir insanların çıkabileceği teraslar ve koridorlarına yan cephelerinden ışık alınabilecek şekilde kurgulanmıştır. Oluşturulan boşluk sistemi, yatak katlarını farklılaştırarak, hem yapının kütlesel kompozisyonunda oluşabilecek sıradanlığı kırmış, hem de gün ışığının koridorları daha fazla aydınlatması sağlanarak, daha aydınlık iç mekanlar oluşturmuştur.

Yapı, 176 adet Onkoloji-Hemotoloji hasta yatak odası, 20 adet kemik iliği hasta tedavi odası, 16 adet yoğun bakım odası, 5 adet iyotlu tedavi odasını içermekte olup, toplam 217 yatak kapasitesindedir. Ayrıca günlük hasta kullanımına ayrılmış, 84 kişilik kemoterapi salonu ve 16 adet poliklinik içermektedir.